آشنایی با اظهارنامه مالیاتی و انواع آن

ثبت و ارسال اظهارنامه مالیاتی به موقع و با دقت بسیار حیاتی است و از نقاط قوتی که استفاده از اظهارنامه مالیاتی الکترونیکی دارد، این است که ثبت و ارسال دقیق و به موقع اطلاعات مالی مربوط به فعالیت های اقتصادی شخص را آسان تر و سریعتر می کند. به علاوه، در صورت عدم توجه به قوانین مالیاتی و عدم ثبت و ارسال اظهارنامه مالیاتی به موقع، ممکن است شخص مشمول جرایم و پرداخت جریمه شود. به همین دلیل، توصیه می شود که افراد و شرکت ها که موظف به ثبت و ارسالاظهارنامه مالیاتی هستند، با دقت و صحیح این کار را انجام دهند و از این طریق از پرداخت جرایم مالیاتی جلوگیری کنند. از جمله نکات مهم در ثبت اظهارنامه مالیاتی، صحت و دقت اطلاعات مورد نیاز است. بنابراین، پیشنهاد می شود قبل از ثبت اظهارنامه، اطلاعات مالی خود را با دقت بررسی کنید و در صورت نیاز از کارشناسان مالیاتی درخواست راهنمایی کنید. همچنین، توصیه می شود که اظهارنامه مالیاتی به موقع و در مهلت مقرر ثبت و ارسال شود تا از پرداخت جرائم و کسرمالیاتی جلوگیری شود.

چه کسانی مشمول اظهارنامه مالیاتی می‌شوند؟

تمام اشخاصی که مشمول پرداخت مالیات هستند، باید اظهارنامه مالیاتی خود را تنظیم و ارسال کنند. اشخاص حقیقی باید اظهارنامه مالیاتی خود را برای سال مالی منتهی به 29 اسفند هر سال تنظیم و ارسال کنند. اما اشخاص حقوقی، بر اساس اساسنامه و سال مالی خود، عملکرد یکساله خود را تنظیم کرده و به سازمان امور مالیاتی ارسال می‌کنند.  

انواع اظهارنامه‌های مالیاتی

براساس نوع فعالیت و درآمد کسب شده، اظهارنامه مالیاتی انواع مختلفی دارد که به شرح زیر است:

• اظهارنامه عملکرد اشخاص حقیقی:

سهم قابل توجهی از اظهارنامه‌های مالیاتی مربوط به اظهارنامه عملکرد سالانه اشخاص حقیقی می‌باشد. این اظهارنامه به عنوان اصلی‌ترین اظهارنامه مالیاتی شناخته می‌شود و به این صورت است که اشخاص حقیقی بر اساس نوع کسب‌وکاری که دارند، اظهارنامه عملکرد خود را طبق قوانین و مقررات تنظیم و در موعد مقرر تعیین شده، تسلیم سازمان امور مالیاتی می‌کنند. این اظهارنامه شامل جزئیاتی از درآمدها و هزینه‌های سال قبل، اطلاعات مربوط به سرمایه‌گذاری و دارایی‌ها، اعلام درآمد شخصی، مالیات پرداختی و سایر اطلاعات مالی است.

• اظهارنامه عملکرد اشخاص حقوقی:

تمام اشخاص حقیقی و شرکت‌های حقوقی که نام آن‌ها در اداره ثبت شرکت‌ها به ثبت رسیده‌اند، بر اساس ماده 110 قانون مالیات‌های مستقیم موظف به ارسال اظهارنامه مالیاتی و پرداخت مالیات هستند. این اظهارنامه‌ها باید حاوی تمام رویدادهای مالی شرکت در سال مالی قبل باشند و باید به همراه مستندات مربوطه، ثبت و در نهایت به سازمان امور مالیاتی ارسال شوند. از مهم‌ترین انواع مالیات شرکت‌ها می‌توان به مالیات حقوق و دستمزد کارکنان اشاره کرد. آخرین مهلت قانونی برای ارسال اظهارنامه عملکرد اشخاص حقوقی هر ساله از سوی سازمان امور مالیاتی اعلام می‌شود و ممکن است در سال‌های مختلف متفاوت باشد. به طور کلی، مهلت ارسال اظهارنامه مالیاتی شرکت‌ها در اکثر کشورها به صورت قانونی تعیین شده است و ممکن است تا چند ماه پس از پایان سال مالی محدوده باشد. در برخی کشورها، مهلت ارسال اظهارنامه مالیاتی شرکت‌ها بر اساس اساسنامه شرکت تعیین می‌شود و ممکن است حداکثر چهار ماه پس از پایان سال مالی باشد. برای جلوگیری از هرگونه جریمه و اختلاف با قوانین مالیاتی، توصیه می‌شود که شرکت‌ها در موعد مقرر اظهارنامه مالیاتی خود را تنظیم و به سازمان امور مالیاتی ارسال کنند.

• اظهارنامه مالیات بر املاک و مستغلات:

خرید و فروش و اجاره املاک و مستغلات مشمول پرداخت مالیات هستند و برای آن‌ها باید اظهارنامه مالیاتی تهیه کرد و طبق مهلت‌های قانونی تسلیم سازمان امور مالیاتی کرد. پرداخت مالیات بر املاک و مستغلات بر اساس ارزش کسر شده ناشی از هزینه‌های اجاره‌ای و سایر هزینه‌های مربوط به مالکیت املاک و مستغلات محاسبه می‌شود. اگرچه، برخی استثنائات نیز برای پرداخت مالیات بر املاک و مستغلات وجود دارد. به عنوان مثال، املاک مسکونی در شهر تهران تا 150 متر و در دیگر شهرها تا 200 متر، مشمول معافیت مالیاتی هستند و نیازی به ارسال اظهارنامه مالیاتی ندارند. همچنین، املاک و مستغلات خالی در سال اول مشمول پرداخت مالیات نیستند و در این مورد نیز نیازی به ارسال اظهارنامه نیست. آخرین مهلت قانونی برای ارسال اظهارنامه مالیات بر اجاره املاک، پایان تیرماه هر سال، و برای ارسال اظهارنامه مالیات بر خرید و فروش املاک، یک ماه پس از معامله است. برای جلوگیری از هرگونه جریمه و اختلاف با قوانین مالیاتی، توصیه می‌شود که مودیان در موعد مقرر اظهارنامه مالیاتی خود را تنظیم و به سازمان امور مالیاتی ارسال کنند. همچنین، پیشنهاد می‌شود که مودیان با مشاوران مالی و حسابداران خود مشورت کنند تا درمورد روش‌های بهینه پرداخت مالیات و محاسبه هزینه‌های کسر شده برای محاسبه مالیات بر املاک و مستغلات، مشورت کنند.

• اظهارنامه مالیات بر درآمد مشاغل خودرویی

اشخاص شاغل در حوزه خودرویی مانند رانندگان تاکسی، اتوبوس، خودروی باری، کامیون، رانندگان وسایل نقلیه عمومی و راه‌سازی نیز بر اساس قوانین مالیاتی موظف به پرداخت مالیات بر درآمد حاصل از فعالیت‌های خودرویی خود هستند. برای این منظور، باید اظهارنامه مالیاتی خود را تهیه کرده و در زمان مقرر تسلیم سازمان امور مالیاتی کنند.  اگرچه، در برخی موارد، این اشخاص ممکن است مستثنی شوند. برای مثال، در برخی کشورها، رانندگان تاکسی و خودروی باری می‌توانند مستثنی شوند، اگر درآمد حاصل از این فعالیت‌ها زیر حد معافیت مالیاتی باشد.  در هر صورت، اشخاص شاغل در حوزه خودرویی موظف به پرداخت مالیات بر درآمد خود هستند و باید اظهارنامه مالیاتی خود را تهیه کرده و در زمان مقرر تسلیم سازمان امور مالیاتی کنند. مالیات بر درآمد حاصل از فعالیت‌های خودرویی بر اساس سود حاصل شده از فروش خدمات و کالاهای مرتبط با فعالیت خودرویی محاسبه می‌شود.

مهلت ارسال اظهارنامه مالیاتی برای اشخاص شاغل در حوزه خودرویی به صورت قانونی تعیین شده و ممکن است در هر کشوری متفاوت باشد. معمولاً، مهلت ارسال اظهارنامه مالیاتی برای این اشخاص در اکثر کشورها تا پایان سال مالی مربوطه است. برای مثال، در بسیاری از کشورها، مهلت ارسال اظهارنامه مالیاتی برای سال مالی 2022 تا پایان سال 2023 می باشد. به هر حال، برای جلوگیری از هرگونه جریمه و اختلاف با قوانین مالیاتی، توصیه می‌شود که اشخاص شاغل در حوزه خودرویی در موعد مقرر اظهارنامه مالیاتی خود را تهیه و به سازمان امور مالیاتی ارسال کنند. همچنین، پیشنهاد می‌شود که این اشخاص با مشاوران مالی و حسابداران خود مشورت کنند تا درمورد روش‌های بهینه پرداخت مالیات و محاسبه هزینه‌های کسر شده برای محاسبه مالیات بر درآمد حاصل از فعالیت‌های خودرویی، مشورت کنند. این اشخاص باید مطمئن شوند که به درستی و به موقع مالیات خود را پرداخت می‌کنند تا هرگونه مسائل مالیاتی و قانونی را در آینده از بین ببرند.

• اظهارنامه مالیات بر ارث

وراثان موظف به پرداخت مالیات بر درآمد حاصل از دارایی‌های وراثتی خود هستند. برای این منظور، باید اظهارنامه مالیاتی خود را تهیه کرده و در زمان مقرر تسلیم سازمان امور مالیاتی کنند. مهلت ارسال اظهارنامه مالیاتی برای وراثان معمولاً یک سال پس از فوت متوفی است.  وراثانی که در مهلت مقرر اظهارنامه مالیاتی خود را تنظیم نکنند، متحمل جریمه‌ای معادل هزینه کفن و دفن می‌شوند. بنابراین، برای جلوگیری از هرگونه جریمه و اختلاف با قوانین مالیاتی، توصیه می‌شود که وراثان در زمان مقرر اظهارنامه مالیاتی خود را تهیه و به سازمان امور مالیاتی ارسال کنند. همچنین، پیشنهاد می‌شود که وراثان با مشاوران مالی و حسابداران خود مشورت کنند تا درمورد روش‌های بهینه پرداخت مالیات و محاسبه هزینه‌های کسر شده برای محاسبه مالیات بر درآمد حاصل از دارایی‌های وراثتی، مشورت کنند.  به طور کلی، پرداخت مالیات برای تمام اشخاصی که درآمدی دارند، اجباری است و در صورت عدم پرداخت، ممکن است متحمل جریمه شوند.

• اظهارنامه ارزش افزوده

مالیات بر ارزش افزوده از جمله مالیات‌هایی است که توسط دولت‌ها برای جمع‌آوری درآمد از افراد و شرکت‌ها تعیین و اجرا می‌شود .دولت‌ها هر ساله نرخ مالیات بر ارزش افزوده را تعیین می‌کنند. این نرخ برای کالاها و خدمات مختلف ممکن است متفاوت باشد. برای مثال، در برخی کشورها، نرخ مالیات بر ارزش افزوده برای محصولات اساسی مانند غذا و داروها کمتر است، در حالی که برای محصولات لوکس مانند خودروهای اسپرت بیشتر است. مهلت ارسال اظهارنامه مالیات بر ارزش افزوده ممکن است در هر کشور متفاوت باشد، اما معمولاً مودیان باید پیش از پایان مهلت تعیین شده اظهارنامه مالیات بر ارزش افزوده خود را تنظیم و ارسال کنند. برای مثال، در برخی کشورها، حداکثر زمان ارسال اظهارنامه مالیات بر ارزش افزوده، 15 روز پس از تاریخ انقضا هر دوره است. همچنین، مودیان باید مطمئن شوند که مالیات بر ارزش افزوده را به درستی محاسبه و به سازمان امور مالیاتی پرداخت می‌کنند. اگر مودیان مشکوک به درستی محاسبه مالیات بر ارزش افزوده خود هستند، بهتر است که با مشاوران مالی و حسابداران خود مشورت کنند تا از درستی محاسبات خود مطمئن شوند. در کل، پرداخت مالیات بر ارزش افزوده برای تمام مودیانی که فعالیت تجاری دارند، اجباری است و در صورت عدم پرداخت، ممکن است متحمل جریمه شوند. بنابراین، بهتر است که هر فردی که فعالیت تجاری دارد، به دقت و به موقع مالیات خود را پرداخت کند و اظهارنامه مالیاتی خود را در مهلت مقرر تنظیم و به سازمان امور مالیاتی ارسال کند تا هرگونه مسائل مالیاتی و قانونی را در آینده از بین ببرد.

کلام آخر

آموزش‌های حسابداری و مالی مرکز آموزش بازرگانی فارس به صورت دوره‌های جامع آموزشی طراحی شده‌اند که این دوره‌ها به گونه‌ای برنامه‌ریزی شده‌اند که دانش‌پذیر بتواند از صفر تا 100 موضوع مورد نظر خود را فرا بگیرد و بعنوان کارشناس حرفه‌ای در یک پست سازمانی مشخص در یک شرکت یا سازمان بتواند ایفای وظیفه نماید .در گروه آموزش‌های حسابداری و مالی مرکز آموزش بازرگانی فارس نیز دوره‌های جامع تربیت کارشناس حسابداری ، تربیت مدیر مالی ، پرورش حسابدار خرید ، تربیت مشاور مالیاتی در این طبقه‌بندی قرار می‌گیرند و فراگیران این دوره‌ها می‌توانند به ترتیب بعنوان حسابدار، مدیر مالی ،حسابدار خرید و مشاوره مالیاتی عهده‌دار شغل شوند. برای کسب اطلاعات بیشتر از این دوره‌ها بر روی لینک زیر کلیک نمایید.