آموزش اظهار تولید و برنامه تولید در سامانه جامع تجارت

آموزش اظهار تولید و ثبت برنامه تولید در سامانه جامع تجارت (کامل + آپدیت ۱۴۰۴)

مدت دوره: 9 ساعت

آیا می‌دانستید اگر تولیدتان را در سامانه جامع تجارت ثبت نکنید، سیستم به صورت خودکار شما را «واحد غیرفعال» شناسایی کرده و سهمیه مواد اولیه (پتروشیمی، ورق، مواد شیمیایی و...) را قطع می‌کند؟

سامانه جامع تجارت دیگر یک شوخی یا یک کار اداری اضافه نیست؛ قلب تپنده کارخانه شماست. یک اشتباه در "فرمولاسیون" یا "ثبت قیمت"، می‌تواند منجر به جریمه‌های سنگین تعزیراتی به اتهام احتکار یا عرضه خارج از شبکه شود.

در این دوره آموزش اظهار تولید و برنامه تولید در سامانه جامع تجارت از سری آموزش های بازرگانی و تجارت بین الملل، ما چالش‌های واقعی کارخانه و راهکارهای فرار از خطاهای سیستمی را به شما آموزش می‌دهیم.

اظهار تولید در سامانه جامع تجارت چیست؟ (فراتر از یک کلیک)

به زبان ساده، اظهار تولید یعنی «کیمیاگری دیجیتال».

شما در انبار خود "مواد اولیه" دارید. وقتی تولید می‌کنید، مواد اولیه کم می‌شود و "محصول نهایی" زیاد می‌شود.

اگر این تغییر فیزیکی را در سامانه ثبت نکنید:

• انبار مواد اولیه شما در سیستم پُر می‌ماند (سیستم فکر می‌کند مواد را احتکار کرده‌اید).
• انبار محصول نهایی شما خالی می‌ماند (اجازه فروش و صدور فاکتور رسمی ندارید).

اظهار تولید، تنها راه قانونی برای تبدیل مواد به محصول در چشم دولت است.

جدول مقایسه: اظهار تولید vs آمار تولید (گیج‌کننده‌ترین بخش سامانه)

راهنمای ثبت برنامه تولید در سامانه جامع تجارت

قبل از اینکه تولید کنید، باید به دولت بگویید "قصد دارم چقدر تولید کنم؟".

"برنامه تولید" مستقیماً به سامانه بهین‌یاب وصل است. اگر برنامه تولید خود را کمتر از ظرفیت پروانه بهره‌برداری بزنید، سهمیه مواد اولیه شما برای فصل بعد کاهش می‌یابد.

ما در دوره یاد می‌دهیم چطور برنامه‌های هفتگی، ماهانه و فصلی را طوری تنظیم کنید که با واقعیت خط تولید و نوسانات بازار همخوانی داشته باشد.

سرفصل‌های دوره

این دوره یک کلاس آموزشی نیست؛ یک کارگاه عملیاتی برای مدیران تولید، انباردارها و حسابداران صنعتی است.

۱. مدیریت اسناد در سامانه (زنجیره تامین)

• تایید اسناد خرید مواد اولیه (اگر تایید نکنید، موجودی ندارید که تولید کنید!).
• مدیریت نقش‌های تجاری (تولیدکننده صنعتی vs صنفی).
• اتصال انبارها به خطوط تولید.

۲. اظهار ورود و خروج کالا و ثبت قیمت‌ها با تمام جزئیات

• ثبت سند "مصرف مواد": مواد اولیه با چه ضریبی مصرف شده‌اند؟
• ثبت سند "تولید محصول": کالای نهایی با چه بچ‌نامبری (Batch Number) تولید شده؟
• ثبت قیمت: چالش بزرگ! قیمتی که اینجا می‌زنید باید با قیمتی که در سامانه مؤدیان فاکتور می‌کنید، همخوانی داشته باشد (آموزش بالانس کردن قیمت تمام‌شده و قیمت فروش).

۳. بررسی تفاوت اظهار تولید و آمار تولید (نکته کنکوری)

بسیاری از کاربران این دو را اشتباه می‌گیرند:

• اظهار تولید (Production Declaration): عملیاتی است. موجودی انبار را تغییر می‌دهد. (مواد کم می‌شود، محصول زیاد می‌شود).
• آمار تولید (Production Statistics): گزارشی است. موجودی را تغییر نمی‌دهد و فقط برای وزارت صمت ارسال می‌شود تا وضعیت فعالیت واحد را بسنجند.

در این دوره یاد می‌گیرید کدام را کِی انجام دهید تا آمار دوگانه رد نکنید.

۴. ثبت آمار تولید ماهانه

• نحوه پر کردن فرم‌های آمار تولید برای وزارت صمت.
• تاثیر آمار تولید ماهانه بر تمدید پروانه بهره‌برداری.

۵. مدیریت اسناد اکسل برای ورود و خروج کالا (ویژه کارخانجات بزرگ)

اگر روزانه ۱۰۰ قلم کالا تولید می‌کنید، ثبت دستی دیوانه‌کننده است.

آموزش تمپلیت اکسل سامانه: چطور فایل اکسل خروجی از نرم‌افزار حسابداری (سپیدار، راهکاران و...) را به فرمت استاندارد سامانه جامع مپ (Map) کنیم و با یک کلیک، هزاران سند را ایمپورت کنیم.

۶. اصلاح مغایرت‌ها (Troubleshooting)

کابوس موجودی منفی: چرا ارور "موجودی کافی نیست" می‌گیریم وقتی انبار پر است؟ (راهکارهای اصلاح سند).

ویرایش اسناد تایید شده: اگر اشتباه اظهار کردیم، تا چند ساعت فرصت ویرایش داریم و بعد از آن چه باید کرد؟

۷. هشدارها و جریمه‌های مرتبط با عدم ثبت صحیح

• ماده ۶ مکرر ۲ قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز.
• جریمه‌های تعزیراتی: کسر سهمیه، ابطال کارت بازرگانی و جریمه ریالی معادل ارزش کالا.

۸. گزارش‌گیری کاربردی در سامانه

• چطور بفهمیم چقدر مواد اولیه ته انبار مانده؟
• گزارش "تراز تولید" برای ارائه به حسابرس و ممیز مالیاتی.

ثبت قیمت محصولات تولیدی در سامانه (سازمان حمایت)

یکی از پیچیده‌ترین بخش‌ها، الزام به ثبت قیمت است.

قیمت درب کارخانه vs قیمت مصرف‌کننده: کدام را باید وارد کنیم؟

ارتباط این بخش با سامانه ۱۲۴ و سازمان حمایت از حقوق مصرف‌کننده.

هشدار: اگر قیمتی که اینجا ثبت می‌کنید با فاکتور فروش مغایرت داشته باشد، پرونده "گران‌فروشی" برایتان باز می‌شود.

بررسی خطاهای رایج و نکات کلیدی (فوت کوزه‌گری)

در این بخش، خطاهایی را بررسی می‌کنیم که پشتیبانی سامانه جامع تجارت هم جواب درستی برایشان ندارد:

• خطای شناسه کالا: وقتی محصول تولیدی ما در لیست کالاهای سامانه نیست.
• خطای عدم انطباق واحد سنجش: وقتی مواد اولیه را "کیلو" می‌خرید اما در فرمول تولید "لیتر" مصرف می‌کنید.
• تولید کارمزدی: وقتی برای برند دیگری تولید می‌کنیم، چه کسی باید تولید را ثبت کند؟ (صاحب برند یا کارخانه؟).

این دوره مناسب چه کسانی است؟

• مدیران کارخانه: برای جلوگیری از توقف تولید و قطع سهمیه.
• حسابداران صنعتی: برای هماهنگی بین سامانه مودیان و سامانه جامع.
• انبارداران: برای مدیریت ورود و خروج دقیق کالا.
• تولیدکنندگان صنفی و صنعتی: تمام کسانی که شناسه کسب‌وکار دارند.

آیا در واردات مواد اولیه هم مشکل دارید؟

بسیاری از تولیدکنندگان، خودشان واردکننده مواد اولیه هستند. اگر می‌خواهید زنجیره تامین خود را از "ثبت سفارش مواد اولیه" تا "اظهار تولید محصول" تکمیل کنید، پیشنهاد می‌کنیم [دوره جامع صادرات و واردات] را نیز بررسی کنید. تسلط بر هر دو سامانه، قدرت مانور شما را دوچندان می‌کند.

سوالات متداول

۱. آیا ثبت آمار تولید برای واحدهای کوچک صنفی هم اجباری است؟

بله، طبق آخرین بخشنامه ۱۴۰۳، تمام واحدهایی که شناسه صنفی تولیدی دارند و مواد اولیه دریافت می‌کنند (حتی سهمیه کم)، ملزم به ثبت هستند.

۲. اگر تولید را اشتباه ثبت کنیم، راه برگشت دارد؟

بله، اما محدود. اسناد تولید معمولا تا ۲۴ ساعت قابل ویرایش هستند. بعد از آن باید سند "اصلاحی" یا "ابطالی" بزنید که در کارنامه عملکردی شما ثبت می‌شود و ممکن است باعث حساسیت بازرس شود.

۳. آیا می‌توانم فایل اکسل تولید را از نرم‌افزار حسابداری خودم آپلود کنم؟

مستقیماً خیر. فایل اکسل شما باید دقیقاً مطابق "تمپلیت نمونه سامانه جامع" تغییر یابد. در فصل ۵ دوره، نحوه ساخت این مبدل (Converter) را آموزش می‌دهیم.