شرکت‌ها و موسسات دانش بنیان به منظور ایجاد هم افزایی علم و ثروت، توسعه اقتصاد دانش‌محور، و تحقق اهداف علمی و اقتصادی فعالیت می‌کنند. اهداف این شرکت‌ها شامل گسترش و کاربرد اختراعات و نوآوری‌ها، تجاری‌سازی نتایج تحقیق و توسعه، طراحی و تولید کالاها و خدمات در حوزه فناوری‌های برتر، به خصوص تولید نرم‌افزارهای مرتبط با فناوری‌های پیشرفته می‌باشد.

دولت نیز از طریق اقدامات حمایتی به این شرکت‌ها کمک می‌کند. برخی از اقدامات حمایتی عبارتند از:

1. تسهیلات مالی: تامین تمام یا بخشی از هزینه‌های تولید، عرضه یا به کارگیری نوآوری و فناوری با اعطاء تسهیلات با بهره کم یا بدون بهره به مدت معین یا نامعین.

2. معافیت مالیاتی: معافیت از پرداخت مالیات بر برخی از درآمدها یا معافیت از مالیات‌های خاص.

3. عوارض حقوقی و گمرکی: معافیت از عوارض حقوقی، گمرکی، سود بازرگانی و عوارض صادراتی.

4.پشتیبانی مالی طولانی مدت: پشتیبانی مالی به مدت چندین سال به عنوان یک ایستگاه طولانی مدت برای توسعه فعالیت‌های شرکت‌ها.

این اقدامات به منظور تشویق نوآوری، توسعه فناوری، و ترغیب به ایجاد اقتصاد دانش‌محور انجام می‌شود.

• انواع شرکت‌های دانش‌بنیان کدامند؟

1. شرکت‌هایی که فقط اعضای هیات علمی مالک آن هستند:

• این نوع شرکت‌ها به نام "شرکت دانش‌بنیان خصوصی" معروفند.
• در صورتی که سهام دانشگاه در این شرکت کمتر از 50 درصد باشد، این شرکت به عنوان یک شرکت خصوصی تلقی می‌شود و باید طبق قوانین تجارت ثبت شود.

2. شرکت‌هایی که دانشگاه‌ها نیز در آن مالکیت دارند:

• این نوع شرکت‌ها به نام "شرکت دانش‌بنیان دولتی" شناخته می‌شوند.
• اگر سهام دانشگاه در این شرکت 50 درصد یا بیشتر باشد، شرکت به عنوان یک شرکت دولتی تلقی می‌شود.

این تقسیم‌بندی بر اساس درصد مالکیت دانشگاه در شرکت‌ها به منظور تعیین نوع حقوقی و ثبتی شرکت‌های دانش‌بنیان انجام می‌شود.

• ویژگی‌های شرکت‌های دانش‌بنیان

الف- شاخص‌های عمومی:

1. تحصیلات هیات مدیره:

• حداقل دو سوم از اعضای هیات مدیره باید دارای مدرک کارشناسی باشند.

2. سابقه فعالیت:

• حداقل دو نفر از اعضای هیات مدیره باید دارای حداقل 3 سال سابقه فعالیت کاری یا علمی در حوزه فعالیت شرکت یا سابقه مدیریتی داشته باشند.

3. اختراعات:

• حداقل یکی از اعضای هیات مدیره باید دارای حداقل یک اختراع ثبت شده ارزیابی شده داخلی یا یک اختراع بین‌المللی مرتبط با حوزه کاری شرکت باشد.

4. درآمد از فروش فناوری:

• حداقل نیمی از درآمد شرکت در یک سال مالی گذشته باید ناشی از فروش فناوری، کالا، یا خدمات دانش‌بنیان باشد.

تبصره: شرکت‌های در مرحله تجاری‌سازی اولین کالای دانش‌بنیان خود، در صورت داشتن تولید پایلوت موفق و استانداردهای لازم از مراجع ذی‌صلاح، و داشتن بازار مطمئن یا اعلام نیاز معتبر با قرارداد تولید کالا، از رعایت بند 1-2 مستثنی هستند.

5. سابقه بیمه پرداختی:

• سابقه بیمه پرداختی برای حداقل 3 نفر از کارکنان تمام‌وقت شرکت باید حداقل 6 ماه باشد.

ب- شاخص‌های اختصاصی:

شرکت متقاضی باید علاوه بر داشتن شاخص‌های عمومی، واجد کلیه شرایط اختصاصی در یکی از دسته‌های زیر نیز باشد:

1. شرکت‌های تولیدکننده کالاهای دانش‌بنیان

• شرکت باید تولیدکننده کالا یا کالاهای دانش‌بنیان مطابق فهرست کالاهای دانش‌بنیان مصوب کارگروه باشد و در 2 سال گذشته این کالاها را در قالب نسخه‌های جدید یا ارتقاء یافته عرضه کرده باشد.

این شاخص‌ها وضوح معیارها و شرایطی را فراهم می‌کنند که شرکت‌های دانش‌بنیان باید برآنها تاکید کنند تا به عنوان شرکت دانش‌بنیان شناخته شوند.

• شرکت‌های دانش بنیان نوپا باید تمامی شاخص‌های تشخیص زیر را احراز کنند:

1. حداقل یک سال از تاریخ ثبت آن گذشته باشد.

 2. اعضای هیئت‌مدیره:

• حداقل دو سوم اعضای هیئت‌مدیره دارای یکی از شرایط زیر باشند:
• دارای مدرک کارشناسایی.
• حداقل یک سال سابقه فعالیت کاری یا علمی در حوزه فعالیت شرکت و یا سابقه مدیریتی داشته باشند.
• دارای حداقل یک اختراع ثبت شده و ارزیابی شده داخلی یا یک اختراع بین‌المللی مرتبط با حوزه کاری شرکت باشند.

3. نیروی انسانی:

• شرکت دارای حداقل ۳ نفر نیروی انسانی تمام‌وقت باشد.

4. تولید دانش‌بنیان:

• شرکت تولید کننده کالا یا کالاهای دانش‌بنیان مطابق فهرست کالاهای دانش‌بنیان مصوب کارگروه باشد.
• باید دانش فنی خود را از طریق فعالیت‌های تحقیق و توسعه نهادینه و بومی‌سازی به دست آورده باشد.
• شرکت دارای برنامه طراحی و تولید کالاهای دانش‌بنیان باشد که تایید یکی از مراکز رشد یا پارک‌های علم و فناوری یا ستادهای فناوری راهبردی را به دست آورده باشد.

5. عملکرد تحقیق و توسعه:

• شرکت دارای عملکرد قابل توجه در زمینه تحقیق و توسعه باشد.

تبصره: تایید شرکت‌های دانش بنیان نوپا دارای اعتبار یک ساله بوده و تنها می‌تواند تمدید شود اگر شرکت در مدت ۲ سال پس از تایید دانش بنیان بودن، رتبه‌بندی خود را به پایان برساند و یا اگر از شرایط مندرج در آیین‌نامه جلوگیری کند.

• محصولات دانش‌بنیان چه ویژگی‌هایی دارند؟

1. محصولات دانش‌بنیان باید دارای پیچیدگی فنی باشند و نیاز به تحقیق و توسعه توسط تیم فنی خبره داشته باشند.
2. در حوزه فناوری‌های بالا و متوسط به بالا باشند.
3. تحقیق و توسعه برای حفظ توان رقابتی محصول به صورت مداوم انجام شود.
4. ارزش افزوده عمده‌ای از دانش فنی و نوآوری فناورانه ناشی شود.

شرکت‌های متقاضی باید علاوه بر شرایط عمومی، تمامی شرایط اختصاصی مشخص شده در آیین‌نامه را نیز احراز کنند.

بر اساس "آیین‌نامه تشخیص شرکت‌ها و موسسات دانش‌بنیان" مصوب کارگروه ارزیابی و تشخیص صلاحیت شرکت‌ها و موسسات دانش‌بنیان و نظارت بر اجرا، یکی از شرایط لازم برای شرکت‌های تولیدکننده و دانش‌بنیان، تولید کالاهای دانش‌بنیان است. این کالاها بر اساس دو رویکرد مشخص شده‌اند:

1. حوزه‌های دانش‌بنیان با وجود کالاهای برتر:

• حوزه‌های فناوری زیستی (پزشکی، کشاورزی، صنعتی و محیط‌زیست).
• فناوری نانو (محصولات و مواد).
• فوتونیک و اپتیک (مواد، قطعات و سامانه‌ها).
• فناوری اطلاعات و ارتباطات و نرم‌افزارهای کامپیوتری.
• انرژی‌های نو (هسته‌ای و تجدیدپذیر).
• دارو.
• الکترونیک.
• مواد پیشرفته.
• ساخت و تولید پیشرفته.
• هوافضا (پرنده‌ها، ماهواره‌ها و موشک‌ها).

2. حوزه‌ها و بخش‌های دیگر:

• نفت و گاز.
• عمران و حمل‌ونقل.
• برق.
• معدن، کشاورزی.
• آب و هوا.

• شرایط پذیرش طرح‌های حمایتی:

1. تقویت اقتصاد ملی کشور.
2. تقویت دفاع ملی کشور.
3. ارتقای سطح طرح‌ها از نمونه صنعتی یا ارتقا سطح تکنولوژی.
4. ارتقا از نمونه ضمیمه صنعتی به نمونه صنعتی و تولیدی.
5. پتانسیل لازم برای تجاری‌سازی و رسیدن به فناوری برتر.
6. اشتغال‌زایی و کسب درآمد.

• مدارک لازم جهت ثبت شرکت دانش‌بنیان:

1. رزومه شرکت.
2. آخرین اظهارنامه مالیاتی ارسال شده به سازمان امور مالیاتی کشور.
3. تصویر اساس‌نامه شرکت.
4. تصویر آگهی روزنامه رسمی شرکت.
5. تصویر اظهارنامه یا شرکت‌نامه شرکت دانش‌بنیان.
6. کپی شناسنامه و کارت ملی اعضای هیئت‌مدیره شرکت.
7. کپی مدارک تحصیلی اعضا و موسسین.
8. آخرین لیست بیمه شرکت و خلاصه وضعیت حقوق دستمزد و مزایا.

• نحوه‌ی ثبت شرکت دانش‌بنیان:

1. تاسیس شرکت یا موسسه حقوقی خصوصی یا تعاونی.
2. ورود به سامانه [daneshbonyan.ir](http://daneshbonyan.ir) و وارد کردن مشخصات شرکت.

توجه: امکان استفاده از مزایای قانونی در زمان ثبت شرکت قابل اظهار نظر نمی‌باشد، و ارزیابی بر مبنای عملکرد شرکت‌ها پس از ثبت و فعالیت شرکت صورت می‌پذیرد.

در پایان لازم به ذکر است که مرکز آموزش بازرگانی فارس به عنوان مرجع تخصصی آموزش‌های کسب‌و‌کار و بازرگانی شما را از آخرین و جدیدترین اطلاعات روز در عرصۀ کسب‌و‌کار و بازاریابی مطلع می‌نماید و با طراحی دوره‌های آموزشی تخصصی کسب‌و‌کار، فروش، بازاریابی، بازرگانی، مدیریت، مدیریت پروژه و ... شما را جهت ورود به بازار کسب‌و‌کار و تجارت بین‌الملل آشنا می‌سازد.