صادرات چیست و چگونه کالای خود را صادر کنیم؟

صادرات چیست؟

منظور از صادرات، کالاها و خدماتی است که در یک کشور تولید و در کشور دیگر به خریداران فروخته می‌شود. صادرات، همراه با واردات، تجارت بین‌المللی را تشکیل می‌دهند. صادرات، تجارت بین‌المللی را تسهیل می‌کند و با ایجاد اشتغال، تولید و درآمد، فعالیت‌های اقتصادی داخلی را تحریک می‌کند.

صادرات برای اقتصادهای مدرن بسیار مهم است زیرا به مردم و شرکت‌ها بازارهای بیشتری را برای کالاهایشان ارائه می‌دهد. یکی از کارکردهای اصلی دیپلماسی و سیاست خارجی بین دولت‌ها، تقویت تجارت اقتصادی و تشویق صادرات و واردات است. در سال 2019، بزرگ‌ترین کشورهای صادرکننده جهان (ازنظر دلار) چین، ایالات متحده، آلمان، هلند و ژاپن بودند.

مزایای صادرات کالا

شرکت‌ها به دلایل مختلفی محصولات و خدمات خود را صادر می‌کنند. اگر کالاها بازارهای جدیدی ایجاد کنند یا بازارهای موجود را گسترش دهند، صادرات می‌تواند فروش و سود را افزایش دهد و حتی ممکن است فرصتی برای تصاحب سهم قابل‌توجهی از بازار جهانی باشد اما باید با مراحل صادرات کالا به خارج از کشور آشنا باشند. شرکت‌هایی که صادرات می‌کنند با تنوع بخشیدن به بازارهای مختلف، ریسک تجاری را گسترش می‌دهند.

صادرات کالا به خارج از کشور می‌تواند هزینه‌های هر واحد را با افزایش تقاضا، کاهش دهد. در نهایت، شرکت‌هایی که به بازارهای خارجی وارد می‌شوند، دانش و تجربه جدیدی به دست می‌آورند و ممکن است بتوانند فناوری‌های جدید، شیوه‌های بازاریابی و بینش رقبای خارجی را کشف کنند؛ اما برای صادرات کالا چه باید کرد؟

انواع صادرات کالا

صادرات کالا انواع مختلفی دارد که آشنایی با آن‌ها به درک بهتر شما از صادرات کمک می‌کند.

صادرات قطعی و موقت کالا

در صادرات قطعی، انواع کالاها به خارج از کشور برای مصرف یا فروش ارسال می‌شوند.

در صادرات موقت، انواع کالاها برای حضور در یک نمایشگاه بین‌المللی به طور موقت فرستاده می‌شوند و مرجوع کالا به کشور به راحتی انجام می‌شود.

صادرات مستقیم و غیرمستقیم کالا

در صادرات مستقیم کالا، صادرات کالا به عهده فرد صادرکننده است و فرد میتواند سود بیشتری را به دست آورد و برای خود شبکه‌سازی کند.

در صادرات غیرمستقیم کالا، فرد کارهای صادراتی را به شرکت‌های بازرگانی واگذار می‌کند و سود بین آن‌ها به صورت توافقی تقسیم می‌شود. در این روش نیاز به مجوزهای قانونی نیست و میتوان از تجربیات افراد متخصص استفاده کرد.

دسته‌بندی کالاهای صادراتی

کالاهای صادراتی به سه دسته تقسیم‌بندی می‌شوند که قبل از صادرات باید با آن‌ها آشنا باشید.

1. کالاهای مجاز: این کالاها به کسب مجوز نیاز ندارند.
2. کالاهای مشروط: صادرات این کالاها درگرو مجوزهای گمرکی است.
3. کالاهای ممنوع: کالاهایی که طبق قوانین، صادرات آن‌ها ممنوع است.

راهنمای جامع صادرات

آیا شرکت شما قصد صادرات کالا به خارج از کشور را دارد؟ این بخش به شما کمک می‌کند تا متوجه شوید که آیا شرکت شما برای صادرات آماده است یا خیر و مراحل صادرات کالا به خارج از کشور را تشریح می‌کند.

اگر قصد دارید محصولی را برای اولین بار صادر کنید، قبل از شروع باید بررسی کنید که آیا شرکت شما آماده تجارت است یا خیر؟ با پاسخ به این سوالات می‌توانید به پاسخ این سوال برسید.

• آیا محصول شما در حال حاضر در بازار داخلی یا سایر کشورها موفق بوده است؟
• آیا شرکت شما ظرفیت فروش محصول در بازارهای خارجی را دارد؟ آیا نیروی انسانی، زمان، منابع مالی و قانونی کافی دارد؟
• آیا مدیریت شرکت شما به گسترش به بازارهای صادراتی خارج از ایران، متعهد است؟
• آیا شرکت شما یک طرح جامع مالی/بازاریابی/تجاری با اهداف مشخص در حمایت از صادرات به بازارهای خارج را دارد؟
• آیا استراتژی مشخصی برای نحوه صادرات محصول به بازار صادراتی دارید؟
• آیا مالکیت معنوی مربوط به محصول شما در بازار صادراتی شما محافظت می‌شود؟
• آیا شرکت شما ظرفیت و تخصص لازم را برای تطبیق محصول خود با ترجیحات فرهنگی یا استانداردهای فنی مختلف در مرزهای خارج از کشور را دارد؟

قبل از ادامه، سؤالات بالا را به‌دقت بررسی کنید و آن‌ها را در داخل شرکت خود مورد بحث قرار دهید تا تصمیم بگیرید که آیا آماده تجارت با کشورهای دیگر هستید یا چه مراحلی را باید انجام دهید تا خود را برای انجام این کار آماده کنید.

5 مرحله مراحله صادرات کالا از ایران:

حال که شرایط شرکت را برای ورود به بازارهای بین‌المللی، مناسب ارزیابی کردید باید این 5 مرحله را برای صادرات کالا طی کنید.

مرحله 1: بازار و خریدار را پیدا کنید

• بازار صادراتی جدید خود را انتخاب کنید.
• پتانسیل تجاری و رقابتی بودن محصول خود را ارزیابی کنید.
• هزینه‌های مربوط به صادرات مانند تعرفه، هزینه حمل‌ونقل، هزینه برای نمایندگان و غیره را بررسی کنید.
• خریداران بالقوه را شناسایی کنید.
• برای پشتیبانی از تشریفات مراحل صادرات، آژانس/موسسه/شریک مناسبی را شناسایی کنید. به عنوان مثال برای تنظیم قراردادها، ایجاد شرایط پرداخت، بررسی اعتبار خریدار و وجود هرگونه محدودیت انتقال پول در کشور واردکننده می‌توانید از تخصص دیگران استفاده کنید.
• مسئولیت‌ها را با دقت بین فروشنده/صادرکننده و خریدار/واردکننده تعریف کرده و به اشتراک بگذارید، به‌طوری‌که تنها مواردی که واقعاً قابل انجام هستند، فرض شوند.

مرحله 2: شرایط صادرات کالا به خارج از کشور را بررسی کنید و الزامات بازار صادرات خود را ارزیابی کنید

• الزامات قانونی یک تجارت صادراتی را شناسایی کنید.
• شماره ثبت و شناسایی فعالان اقتصادی را دریافت کنید (از قبل درخواست دهید).
• ارزیابی کنید که آیا محصول شما با قوانین مبدا مربوطه مطابقت دارد یا خیر و نرخ تعرفه قابل اجرا را مشخص کنید.
• بررسی کنید که آیا محدودیت یا ممنوعیت صادراتی در ایران برای صادرات به کشور هدف شما یا برای صادرات محصول شما اعمال می‌شود یا خیر.
• بررسی کنید که کدام مالیات و عوارض اضافی در بازار صادراتی شما اعمال می‌شود.
• الزامات بهداشتی، ایمنی و فنی قابل اجرا در بازار صادراتی خود را شناسایی کنید.
• فرآیند صدور گواهینامه و مدارک موردنیاز در کشور مقصد را ارزیابی کنید.
• قوانین بسته‌بندی و برچسب‌گذاری را در بازار صادراتی بررسی کنید.
• بررسی کنید که آیا نیاز به محافظت از مالکیت معنوی محصول خود در بازار صادراتی دارید یا خیر.

مرحله 3: فروش را آماده کنید و حمل‌ونقل را سازماندهی کنید

• قرارداد را با خریدار آماده و امضا کنید، از جمله توافق در مورد اینکه چه کسی مسئول چه چیزی و سازماندهی فرآیند حمل‌ونقل است.
• بیمه صادرات را در نظر بگیرید.
• مؤسساتی را شناسایی کنید که می‌توانند به شما در سازماندهی فرآیند صادرات و برنامه‌های حمایت صادرات احتمالی (در صورت نیاز) کمک کنند.

مرحله 4: اسناد را برای ترخیص کالا آماده کنید

• تکمیل و ارسال اظهارنامه صادراتی.
• هر گونه مدارک اضافی را که ممکن است موردنیاز باشد شناسایی کنید و برای نیاز مقامات گمرکی به اسناد بیشتر یا انجام بررسی‌های فیزیکی، برنامه‌ریزی کنید.
• کالای خود را جهت صادرات به گمرک جهت صادرات و خروج ارائه دهید.

بعد از تسلیم اظهارنامه صادراتی شما چه اتفاقی می‌افتد؟

سه حالت وجود دارد:

• ممکن است کالای شما بر اساس اظهارنامه صادراتی ارسالی شما برای صادرات آزاد شود.
• ممکن است از شما خواسته شود اسناد بیشتری را قبل از ترخیص کالا ارسال کنید.
• صادرات شما ممکن است برای یک سند و همچنین بررسی فیزیکی انتخاب شود.

مرحله 5: تهیه مدارک برای ترخیص کالا از گمرک در کشور مقصد

• با خریدار خود هماهنگ کنید که چه مدارکی توسط مقامات ذیصلاح در کشور مقصد موردنیاز است.
• با خریدار توافق کنید که هرکسی مسئول ارائه چه اسنادی است و چه کسی مسئولیت ترخیص را بر عهده دارد و حقوق گمرکی و همچنین مالیات و عوارض اضافی را پرداخت می‌کند. فقط مسئولیت‌هایی را بپذیرید که قادر به انجام آن‌ها هستید.

چه کالاهایی برای صادرات مناسب است؟

صادرات کالاهایی که به دلیل کیفیت بالا، قیمت مناسب یا تخصصی بودن آن‌ها در بازار جهانی مورد استقبال قرار می‌گیرند، می‌تواند به صادرکننده‌ها سودآوری بالا برای کسب و کارشان به همراه داشته باشد. در زیر به برخی از کالاهایی که برای صادرات مفید هستند، اشاره شده است:

1.  محصولات کشاورزی: محصولات کشاورزی مانند غلات، میوه‌ها، سبزیجات و آجیل‌ها در بازار جهانی مورد استقبال قرار می‌گیرند و به دلیل کیفیت بالا و قیمت مناسب می‌توانند به عنوان کالای صادراتی مناسبی برای صادرکنندگان باشند.
2. کالاهای فلزی: کالاهای  فلزی مانند فولاد، مس و آلومینیوم به دلیل تقاضای بالا در بازار جهانی و تخصصی بودن تولید آن‌ها می‌توانند به عنوان کالای صادراتی مناسبی برای صادرکنندگان باشند.
3. محصولات پتروشیمی: محصولات پتروشیمی مانند پلیمرها، رزین‌ها و کودها در بازار جهانی مورد استقبال قرار می‌گیرند و به دلیل تخصصی بودن تولید آن‌ها و قیمت مناسب می‌توانند به عنوان کالای صادراتی مناسبی برای صادرکنندگان باشند.

4. محصولات الکترونیکی: محصولات الکترونیکی مانند تلفن همراه، تبلت، کامپیوتر و لوازم جانبی آن‌ها در بازار جهانی مورد استقبال قرار می‌گیرند و به دلیل تکنولوژی بالا و کیفیت بالای تولید آن‌ها می‌توانند به عنوان کالای صادراتی مناسبی برای صادرکنندگان باشند.
5. محصولات دارویی: محصولات دارویی مانند داروها، واکسن‌ها و مواد اولیه دارو در بازار جهانی مورد استقبال قرار می‌گیرند و به دلیل کیفیت بالا و موثر بودن در درمان بیماری‌ها می‌توانند به عنوان کالای صادراتی مناسبی برای صادرکنندگان باشند.

لازم به ذکر است که هر کشوری شرایط منحصر به فردی برای صادرات دارد و باید با توجه به شرایط و منابع موجود، به انتخاب مناسب کالاهای صادراتی بپردازد.

بدون دانش تخصصی، کالا صادر نکنید!

صادرات یکی از قدیمی ترین اشکال انتقال اقتصادی است و در مقیاس وسیع بین کشورها اتفاق می‌افتد. در صورت رسیدن به بازارهای جدید، صادرات می‌تواند فروش و سود را افزایش دهد و حتی ممکن است فرصتی برای تصاحب سهم قابل‌توجهی از بازار جهانی باشد. صادرات کالا ریسک بالایی دارد و نیاز به مهارت و دانش تخصصی دارد. تجار و بازرگانان باید مدام اطلاعات خود را در این زمینه به‌روز کنند. شرکت در دوره آموزشی صادرات و واردات مرکز آموزش بازرگانی فارس میتواند یک کلاس درس واقعی برای انتقال تجربیات و آموزش‌های جامع صادرات و واردات باشد تا بتوانید سود خود را حداکثر کنید. با توجه به نیاز خود می‌توانید برای شرکت در دوره‌های حضوری یا آنلاین این موسسه برنامه‌ریزی کنید.